Kemoterapi’de Beslenme

kemoterapi nedir?

Kemoterapi, kanser hücrelerini yok etmek veya bu hücrelerin büyümesini  kontrol altına alabilmek için antikanser ilaçlarla yapılan tedavidir. Fakat bu tedavi yalnızca kanserli hücreleri etkilemekle kalmıyor aynı zamanda bir kısım normal, sağlıklı hücreleri de etkiliyor. Kemoterapiden en çok etkilenen hücreler kemik iliği, mide -bağırsak sistemi, saç kökü hücreleri gibi hızla çoğalan hücrelerdir.

Peki, kemoterapi gören hastalar nasıl beslenmeliler? 

Kemoterapi sırasında kan değerleri düşerse beslenme nasıl olmalıdır?

Tedaviye bağlı olarak kan değerleri düşebilir demiştik. Bu durumda yorgunluk, halsizlik görülebilir. Ayrıca vücut enfeksiyonlara daha yatkın hale gelebilir. Bu nedenle beslenmede alınacak önlemlerin başında hijyen gelmektedir. Ayrıca eller yemek hazırlarken ve yemek yemeden önce sabunla ve iyi yıkanmalıdır. Dışarıda yemek yerken çiğ sebze ve meyveler, tercih edilmemelidir. Evde çiğ sebze ve meyve yenmeden önce de sirkeli suda bekletilmelidir ve bol suyla yıkanmalıdır. Mümkünse sebze ve ince kabuklu meyveler çiğ tüketilmemelidir (elma, ayvavb.) Yemeklerin buhar basınçlı tencerede  pişirilmesi tercih edilmelidir. Bu sayede beslenme açısından enfeksiyonlardan korunmak kolaylaşır.

Kemoterapi sonrasında bulantı ve kusma varsa neler yapılabilir?

Bulantı ve/veya kusma, tedavinin yan etkisidir. Ve kemoterapi nedeniyle ise tedaviyi aldığınız gün başlayabilir ve sonrasındaki 3 gün devam edebilir. Ancak bazı tedavilerde bulantı ve kusma hiç olmayabilir. Kemoterapide bulantı ve kusmanın olası diğer nedenleri arasında ağrı,  hastalık, ilaçlar ve stres de olabilir.

Beslenmede bulantı ve kusmaya karşı alınabilecek önlemler;

• Günde 3 büyük öğün yerine daha küçük porsiyonlardan oluşan 6-8 öğün yenilebilir.
• Ağzınızdaki kötü tadı uzaklaştırmak için ağzınızı yemekten önce gargara ile çalkalayın.
• Baharatlı ,acılı ve sıcak yemekler yerine yumuşak,  ılık yenebilen gıdaları tercih edin.
• Aşırı tatlı, yağlı, baharatlı gıdalar bulantınızı arttırabilir.
• Meyve suyu ve tuzsuz ayran içilebilir.
• Mentollü, limonlu şeker gibi şekerler kötü tadı azaltabilir.
• Eğer çok miktarda kusuyorsanız dehidratasyon(vücuttan elektrolit ve sıvı kaybetme) önemli bir sorun olabilir. Bu sürede sıvı almaya dikkat edin.

Ağızda acı ve metalik tat oluşuyorsa bunu azaltmak için neler yapılabilir?

•  Şekersiz limonlu naneli şekerler yiyebilirsiniz.
• Yemeklerinizi fesleğen, biber, biberiye gibi baharatlarla veya sarımsak gibi lezzet vericilerle, soslarla tatlandabilirsiniz.
•  Metal çatal, bıçak yerine plastik malzemeler kullanabilirsiz.
• Yemeklerinizi limon, sirke veya turşularla birlikte kullanabilirisiz. Ancak ağzınızda veya boğazınızda yara varsa bunlar sakıncalı olabilir.
• Eğer kırmızı et yemekte zorlanıyorsanız, protein yönünden zengin diğer yiyecekleri tercih edebilirsiniz. Örneğin kurubaklagiller, balık, yumurta, tavuk, süt, yoğurt vb.

Kemoterapi bittikten sonra hastalığın tekrarlamasını önlemede yardımcı

olabilecek beslenme önerileri;

• İdeal vücut ağırlığınızda olun.

• Yeterli ve dengeli beslenin.

• Yağ tüketimini azaltın. Doymamış yağ asidi içeren yağları (soya, zeytinyağı, mısırözü, ayçiçeği, kanola yağı ) tercih edin.

• Et ürünlerinin yağsız olanlarını tercih edin.

• Aşırı tuzdan özellikle sakının.

• Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketin.

• Sebze yemeklerini kendi suyuyla pişirin ve hemen tüketin.

• Haftada 2 porsiyon kurubaklagil yemekleri tüketin.

• Ekmeğin tam tahıllı olanını tercih edin.

• Günde 2-3 bardak yağı azaltılmış süt ve/veya süt ürünleri ile beslenin.

• Doğal besinlerle beslenmeyi tercih edin.

• Besinlerin saklama koşullarına dikkat edin.

• Yiyecekleri hazırlarken kızartma, kavurma, tütsüleme yerine ızgara, fırında, buğulama, haşlama gibi pişirme yöntemleri kullanın.